Vanaf vandaag ben ik met Margriet een week ik Sicilie voor een 'afkick' vakantie.
19-10-2014 ben ik weer in Nederland.
Later dit jaar zal ik mijn ervaringen een keer toelichten met een presentatie.
Daarmee is dit de laatste pagina van mijn wandelblog naar Rome 2014.
Dirk Zijp
Nu Om 6 uur doet mijn gastheer de buitenpoort open en wandel ik naar het Vaticaan. En er is al weer een vroege bar op mijn pad voor de ochtendkoffie met croissant. Om 6h45 loop ik het plein voor de Petersdom op. Er lopen al hordes mensen. Dat belooft wat. In dit gekrioel moeten Wout, Margriet en ik elkaar zien te vinden. Ik loop naar links langs de pilarengallerij en bel Wout. "Hallo Dirk , ik sta rechts in de rij. Kom maar naar mij toe". "Welke rij? Ik zie een heleboel rijen". Enfin, we vinden elkaar toch en ook de plek van de gidsorganisatie die ons verder begeleidt. De populariteit van deze Paus is hier goed merkbaar. Wel 100.000 mensen vullen het plein en wachten geduldig de komst van de Paus af. Plotseling is er in de verte beweging. En ja hoor. De Paus rijdt in een open wagen tussen de menigte door. Zodra hij dichtbij komt gaat iedereen op zijn stoel staan om de Paus beter te kunnen zien. Het effect is hetzelfde als gewoon op de grond staan. Daarna volgen toespraken in vele talen alsmede het voorlezen van de afgelopen week gearriveerde pelligrini.
Om 12 uur is de ceremonie afgelopen en gaan we op zoek naar een restaurant om te lunchen. Met ons zoeken nog 99.997 mensen naar een lunchplek.
Om 14 uur gaan we op zoek naar de Friezenkerk om het officiële Testimonium te bemachtigen. De deur is en blijft dicht. Ik vind een klein bordje met informatie: Woensdag geopend van 9 - 13 uur. Het is woensdag.
We gaan op zoek naar het officiële pelgrimsbureau. De betreffende functionaris is met lunchpauze en komt om 15 uur terug.
We gaan op zoek naar de sacristie in de dom, waar ze het laatste pelgrimsstempel geven. De sacristie is gesloten en gaat om 16 uur open.
We besluiten de domkoepel te beklimmen. Die is gewoon open. De klim door de dubbelwandige koepel en daarna het uizicht over Rome zijn de moeite waard.
Na 16 uur is de sacristie inderdaad open en krijgen we ons laatste stempel en het Testimonium.
Margriet en ik nemen afscheid van Wout. Hij vliegt morgen weer terug. Wij gaan nog een week naar Sicilie.
De tocht is volbracht en het bewijs daarvan in ons bezit. Het voelt goed. En het was de moeite waard. Ik heb genoten van de dagelijkse routine, zonder afspraken, zonder nieuws en zonder weerbericht, maar met gesprekken met andere pelligrini, gastheren en mijn mede wandelaars die stukken hebben meegelopen.
De mooiste trajecten vond ik de hoge Alpen, Cinque Terre, en Toscane.
Onderweg heb ik 3 kg overtollige bagage naar huis gestuurd. Vooral kook- en kampeerspullen. Italianen kamperen mondjesmaat en dan alleen maar vlak bij zee.
Fysieke ongemakken beperkte zich tot pijn in mijn onderrug een hardnekkige blaar aan een kleine teen. Alsof de blaar er op had gewacht was hij 2 dagen na de tocht al verdwenen.
Ik wil iedereen die heeft meegeleefd of meegelopen hartelijk bedanken.
De eenalaatste dag. Wout gaat niet mee. Zijn stevige verkoudheid verhinderd dat. Om 6 uur ontbijten Wout en ik in een vroege bar met koffie en croissant. Om 6h30 wandel ik via de mooie oude stadskern het dorp uit. Vrijwel onmiddellijk loop ik langs een pad door de weilanden. Prachtig! Ik kruis een beek via oude afgesleten stapstenen. Dat kan natuurlijk niet zo blijven. En inderdaad, na een paar uur eindigt het pad bij de SS2. Auto's, auto's, auto's. Maar wat wil je? Rome is vlak bij.
De routemarkering krijgt concurrentie. Elke paal is beplakt met reclame. De Via Francigena is geen partij voor dit reclamewereld. Ik moet het doen met de beschrijving in het gidsje en mijn GPS. Met zijn 3'en komen we er uit.
Om 14h30 vind ik de Parrocchia Madonna del Cenacola: muur, poort, deur, deurbel. Ik bel. Geen sjoegen. Wellicht ben ik te vroeg? Ik vind een mooie theetuin. Ze hebben er ook bier. Proost!
Om 16 uur gaat de deur wel open. Er slaapt een grote groep. Helaas geen plaats meer. De receptioniste regelt een ander pelgrimsonderkomen. Ze wijst het adres aan op de kaart. Oei, nog 10 km lopen. Ze suggereert een taxi. Ik zwicht voor dit uitmuntende idee. Tenslotte heb ik Rome lopend gehaald. 30 minuten later heten twee vriendelijke dames mij welkom. Alle stempels worden bestudeerd en bewonderd. Om 19h30 is het voetenwassen en daarna het diner. Ik zal ze onder de douche eens goed schobben.
Voor het eerst maak ik het voetenwassen mee. Het is een mooi ritueel. Het symboliseert gastvrijheid en nederigheid van de gastheer. De gastheer doet een cape om. De tweede gastheer leest de bijbehorende tekst voor (in het Italiaans). Daarna aan tafel. Mama mia heeft gekookt. Alles moet op! Ik verwerk een enorme berg pasta. Maar dat was slechts de "primi platti". De "secundo platti" bestaat uit brood, kaas, worst en paddestoelen. Die moet ook op. Maar we zijn er nog niet. Er volgt nog "dolci" met een heerlijke dessertwijn.
Ik koop als herinnering een poloshirt met het insigne van het pelgrimsonderkomen. Er staan o.a. twee sleutels op. Een gouden en een zilveren, symboliserend de hemel en de aarde.
Om 5 uur gaat de wekker. Wij (Lou, Theo, Wout en ik) gaan samen naar Formello. Om 6 uur zijn wij (zonder ontbijt) klaar voor vertrek. Een vroege bar brengt uitkomst. We mengen ons tussen vuilnismannen en vrachtrijders. Vandaag maar 10 km lopen. Om 8h30 lopen we Formello binnen en vinden gemakkelijk de oude burgt waar het museum en haar directeur Iefke zijn gehuisvest. Ze is verrast. Ze had ons pas aan het einde van de middag verwacht. Wout en ik blijven slapen in de jeugdherberg. Lou en Theo lopen door naar La Storta. Na een tweede espresso nemen we met spijt afscheid. Het was fijn hen te ontmoeten en mee te maken. Wellicht zien we ze nog een keer in het Vaticaan.
Wout gaat nog wat slapen in de jeugdherberg. Ik stap met aanwijzingen van Iefke naar haar huis waar ik Margriet zal aantreffen. Het is 10 minuten met de auto, dus ook gemakkelijk te lopen. Haar huis ligt aan de Via Francigena. Het kan dus niet missen. Het is een mooi pad door glooiend landschap. Geen huis te bekennen. Na een uur lopen slaat de twijfel toe. Ze woont toch in Formello? Ik bestudeer een plattegrond die ze mij meegaf en herinner mij dat ze iets aanwees op een detailkaartje met de titel "Localita Monte Aguzzo". Ik raadpleeg mijn GPS en vind Monte Aguzzo. Inderdaad, te veel naar links afgedwaald. Samen komen we er uit en ben ik weer op de goede weg. Onder een snelweg door en het asfalt gaat over in een karrespoor. Ik houd vol en wordt beloond. Eindelijk kom ik uit op de Via Monte dell'Ara en vind het huis. Geen bel. Ik klop op het raam. Geen sjoegen. Maar even later zie ik Margriet en kunnen we elkaar in de armen sluiten. Het bijpraten neemt de rest van de middag in beslag.
Leuk om het gezin La Porta - van Kampen in hun eigen omgeving mee te maken.
Wout voelt zich voldoende hersteld om te gaan wandelen. We gaan naar Campagnano di Roma.
In Monterosi ga ik brood kopen. Een kordate jongedame runt de winkel. Er zijn 3 klanten voor mij. De eerste klant heeft een lange boodschappenlijst: brood, ham, kaas, meel, gebak. Alles wordt apart gehaald en afgewogen. Na 5 min. Is ze klaar. Voor betalen loopt de jongedame naar een aparte balie. Als de volgende klant aan de beurt is staan er 5 klanten in de winkel. Na nog 10 wachten ben ik aan de beurt. Maar, nee hoor. Een besliste vrouw legt haar nummertje op de balie. Ik beginhet te begrijpen en trek ook een nummertje.
Om 14h30 lopen we Campagnano binnen. Het is even zoeken naar deParrocchia S. Giovani. Ze gaan pas om 15h30 open. Gelukkig is er een bar in de buurt. Met bier.
Vandaag volgen we het advies van de host van Viterbo. Neem een andere route langs het natuurpark Lago di Vico. Langer maar veel mooier. Je wint een dag door Vitralla over te slaan Hij tekent de route op een stuk papier. Hij kan goed tekenen. Alles klopt. We stijgen naar de kraterrand op 750 m en krijgen een prachtig uitzicht op het kratermeer diep beneden ons. Wout is niet te houden. Er moet gezwommen worden! We nemen de weg naar beneden. Helaas is dat een lange saaie asfaltweg met veel auto's. Beneden wacht ons de beloning: Zwemmen en een heerlijk lunchrestaurant.
Een vrouw ligt op het strandje te zonnen. Zij wil niks missen van de late herfstzon en probeert haar toch kleine bikini steeds kleiner te maken. Ze is er voortdurend mee bezig. Veel tijd om te zonnen blijft er niet over.
Na het restaurant zijn het nog veel kilometers langs saai asfalt. Pas om 17h30 lopen we Sutri binnen. We vinden snel het klooster. De deur gaat open en komt uit op een anti-chambre. Een non achter een soort loket zegt geen plaats te hebben, schuift ons een VVV folder toe en sluit meteen daarop het loket. Binnen seconden staan we weer buiten. Het 2e adres geeft wel succes. De hartelijke gastvrouw spreek uitsluitend Italiaans. Dat valt niet mee. Om 6 uur ontbijten wordt begrepen als 6 nachten slapen.
Wout heeft inmiddels koorts gekregen. Morgen gaan we kijken naar de mogelijkheden.
Het is een mooie wandeldag, zonnig, fris windje, niet te warm, niet te koud. We wandelen met zijn drieën. Lou (uit Texas) wandelt met ons mee. We verlaten de stad via een mooie poort en wandelen langs een prachtige Romeinse straat.
Halverwege lopen we langs thermale baden. Dat is smullen voor Wout en Lou. Ik pas op de spullen.
In Viterbo vinden we een mooie pelligrini ostello en een bar met WiFi. Morgen nemen we misschien een shortcut route naar Sutri. Het is wel langer maar loopt door een mooi natuurgebied. Wout is verkouden. Dus we beslissen morgenochtend.
Eerste dag lopen voor Wout. Hij is in topconditie. Dus dat komt helemaal goed.
We stijgen stevig. Wout geeft al stijgend college over rode, blauwe en groene karaktereigenschappen. Dirk zegt hoofdzakelijk niets terug. Hij heeft geen adem over.
Vlak voor Montefiascone lopen we langs het 100 km bord. Over 100 km zijn wij in Rome.
Om 14 uur zijn we bij de I in het centrum van Montefiascone. De I is dicht. Siësta tijd. 's Middags hebben de toeristen geen informatie nodig. Gelukkig kunnen een paar voorbijgangers de weg naar het klooster aanwijzen. We kunnen er vanaf 15 uur terecht. Dus eerst gaan we een biertje drinken. De brievenbussen hebben hier een antiek formaat. Je stopt gewoon een klein stukje van de folder in de gleuf. We worden gastvrij ontvangen en kiezen er voor om 's avonds mee te eten.
We ontmoeten Lou uit Texas. Hij loopt de Via della Roma vanuit Hamburg. Een mij onbekend pad. Pas hier ontmoet hij de eerste andere pelgrims. We eten met zijn drieën en hebben een fijn gesprek.
Om 6 uur loop ik in het pikkedonker de stad uit. Toch brand er ergens licht langs de weg. Een bar die nu al open is. Wat een bof. De café lungo en de croissant con crème glijden naar binnen. Daar kan ik lekker op lopen.
Het jachtseizoen is toch niet gesloten. Eenzame jagers (met hond) stuinen door de stoppelvelden. Veel schoten hoor ik vandaag niet.
Ik wordt belaagd door 3 loslopende honden. Ik ga met mijn 2 stokken de strijd met hen aan. Daarin ben ik heel behendig geworden.
Het landschap is veranderd. Meer bos, geen druiven meer, de brandnetels zijn terug. Lichtere grond. De tractors hebben weer rubber banden.
Ik loop langs een paar zonneweiden (veldjes met zonnepanelen). Wellicht hebben ze het toch begrepen!
Langs de autoweg loop ik regelmatig langs een herdenkingsteken van een dodelijk ongeval. Autoverkeer is is levensgevaarlijk.
Om 13 uur loopt ik Bolsena binnen. Ik bel Wout. Hij heeft als vanzelfsprekend net gezwommen. We treffen elkaar bij het Informatiebureau. Fijn om de laatste week samen te lopen.
Om 17 uur komen we bij de kerk Theo weer tegen. We gaan samen weer eten. Wout is de kok.
Om 6 uur verlaat ik de ostello. Het is nog donker. Ik heb mijn hoofdlamp nodig om het hobbelige pad te belichten. Maar om 6h30 is het al licht genoeg om de weg te zien. De ochtendnevels zijn mooi. Om 8h30 vind ik een bar met koffie, croissant en WiFi.
Geen geknal vandaag. Wellicht is het jachtseizoen per vandaag gesloten. Wel veel tractors op rupsbanden, die met ratelend geluid de zware grond bewerken.
Ik ben al om 13h30 in Proceno. Daarom besluit ik door te lopen naar het volgende dorp Acqapendente. Daar kom ik om 15h30 aan en tref daar Theo uit Den Haag voor een dichte deur. Ik wil net gaan bellen (Theo heeft zijn telefoon ergens laten liggen) en daar komt een mevrouw met de sleutel aanlopen. Hoe ze het weten? Zelfde recept. Het is onderdeel van een kerk, met eigen entree, proper en eenvoudig, met Italiaanse doorzakbedden.
Vandaag 33 km lopen, het langste traject van de hele tocht. Dus nog vroeger op. Om 6 uur op pad. Toch is er al een barretje open en worden net de croissants binnengebracht. Mmm.
Ik loop door een gehucht met thermaal bronwater. Er hangt damp boven het water. Het is een mooie plek.
De weg is nogal stoffig en saai. Vaak langs grind- en asfaltwegen.
Ik loop door beschermd natuurgebied. Dat geldt blijkbaar niet voor fazanten. Het wemeldt van de jagers. Ik tel deze ochtend 80 schoten. Zelf maak ik 3 fazanten aan het schrikken. Was niet nodig. Uit mijn 2 stokken komt geen hagel.
Het geplande lunchcafe is op slot. Vakantie. Ik breek de noodvoorraad koekjes aan en geef de spieren een beetje rust.
Om 16h45 bereik ik de bestemming van vandaag. Op het plein voor de kerk vraagt iemand of ik pelligrini ben. Hij heeft de sleutel van het ostello. Binnen ontmoet ik Theo uit Den Haag. Hij is bezig een blaar te behandelen. We hebben een fijne avond samen.
Om 6h15 op pad. Het is nog donker. De dageraad begint een kwartier later. Veruit de mooiste tijd van de dag. Het heuvellandschap en de ochtend nevels worden belicht door de nog rood-gele zon. De velden zitten vol spinnenwebben. De spinnen wachten roerloos op de eerste vlieg die zich vergist. Cipressen en parasol-dennen markeren de wegen.
Ik loop langs een wijnhuis dat een pelgrims-break aanbiedt: wijn, sandwich en water. Om 9h40 zit ik aan mijn eerste wijn. Mmmm.
Ik lunch op een rustig terrasje naast een kerk. Ik hoor ratelend geknal aankomen. Motorfietsen. Ik kijk op mijn horloge. Dan snap ik het. Het is zondag. Motordag. Knallend genieten zij van het serene Toscaanse Landschap.
Om 14h30 arriveer ik op mijn bestemming. De slaapplaats acher de kerk gaat pas om 16h30 open. De bar biedt uitkomst. Ze hebben bier.
Vandaag loop ik weer alleen. 28 km. Herman was weer een fijne reisgenoot. Veel hoeven we niet meer tegen elkaar te zeggen bij het afscheid. Volgend jaar komt hij met de boot naar Europa. En neemt France mee!
Nog lang kan je de skyline van Siena blijven zien. De route voert langs een niet erg spannend landbouwgebied met omgeploegde akkers. Ik vind na een paar uur wandelen een barretje met heerlijke koffie en croissant. Het wordt heet en mijn rug doet pijn. Ik besluit daarom flink door te lopen. Om 15h30 ben ik bij mijn nieuwe slaapplaats. De buurvrouw laat zien hoe je binnen moet komen. Gewoon onder de mat kijken. Daar ligt de sleutel. Ik tref er een Hollandse mevrouw Anneke. Zij wandelt een klein stukje Via Francigena met behulp van een wrakkig Italiaans gidsje. Ze heeft ook een goede wandelkaart, maar blijkt geen kaart te kunnen lezen. Ook je oriënteren op de zon heeft ze niet geleerd. Een typische alpha. Dus volgt ze de VF-routebordjes. Helaas heeft een de route concurrentie gekregen van gele pijlen en gele pelgrim-logo's, die soms een andere weg aanduiden. Het is wel verwarrend. Ik houd mij maar aan de rood-witte aanduidingen. Tot nog toe gaat dat goed.
Rustdag. We gaan Siena bekijken. Eerst naar het Piazza del Campo naar het stadhuis. We beklimmen de 80 m hoge toren met groots uitzicht en schrikken al onverwacht de bel van 10h30 slaat. We bezoeken het stadsmuseum met rondom schitterende muur- en plafond-schilderingen. We slenteren naar de Duoma en vergapen ons aan al die prachtige vloermozaieken. We bezoeken nog een paar kerken. Maar na de Duoma zijn dat slappe aftreksels. We drinken ons gebruikelijke middag-biertje. Herman koopt een buskaartje voor Rome. En verder doen we hoofdzakelijk niets. Precies zoals de bedoeling is van een rustdag.
's Avonds komen we in een volksfeest terecht.Verschillende Toscaanse groepen houden in de zomer paardenren wedstrijden tegen elkaar. Op 26 september vieren ze de overwinning, gekleed in kostuums uit de jaren 30. Iedereen (jong en oud) was op straat en vermaakte zich met eten drinken en straattoneel.
Vandaag 25 km naar Siena. In het geheel ommuurde dorpje Moneriggioni zijn de bars en de winkels nog gesloten. Het 4 sterren hotel dat wel open is serveert alleen haar gasten. Morsige pelligrini horen daar beslist niet bij. We lunchen met de laatste koekjes. Om 2 uur lopen we Siena binnen en leggen aan bij de eerste bar. Ze hebben pizza-punten. Mmmmmmm.
Herfst
Het is herfst. Het land bereidt zich voor op de winter. Het land is geploegd. Ronde balen hooi en stro liggen klaar om opgehaald te worden. De meeste druiven zijn geoogst. Bramenstruiken hebben geen bramen meer. Herfstbloemen versieren het pad. De eerst bladeren liggen op de weg. Een eenzame jager stuint door het landschap, op zoek naar de laatste fazant. Ik zou mij als fazant gewoon gedijst houden als ik zo'n groen mannetje met een uitstekende stok op zijn rug zag lopen. Veel zien en horen ze toch niet. Alleen die hond die hij altijd bij zich heeft. Die kan wel eens roet in het eten gooien. Veel wild is er niet meer. De natuur is stil. Het enige geluid dat je hoort komt van mensen, hun machines en natuurlijk hun honden.
Italiaanse bedden
We worden begeleid naar onze pelgrimskamer. Er staan 3 stapelbedden. Ze zien er mooi uit. Herman gaat als eerste op een bed zitten. Het bed zakt vervaarlijk door. Geen probleem . Als je gaat liggen heb je er geen last van. Dirk kan de slaap niet vatten. Hij ligt graag op zijn buik. Maar dan wordt de rug hol. Dat doet pijn. Dirk sleurt de matras op de grond. Hij slaapt heerlijk in.
Vandaag 27 km gelopen. Daartoe gingen we al om 6 uur weg. Het was minder mooi dan gisteren. Veel bos en kale akkers. Het pad volgt vaak een oude Romeinse weg, te herkennen aan gladde straatkeien en de grote stenen bij het oversteken van een riviertje. We passeren druivenplukkers. Het is volop oogsttijd.
We slapen weer in een ostello.
We liepen deels gelijk op met een jongeman uit Hulst, die vandaag was begonnen met lopen. Hij had geen pelgrimspas en werd terstond geweigerd bij het ostello. Hij moest verder naar het volgende dorp 5 km verderop. Over gastvrijheid gesproken!
Eenmaal binnen worden we door Sandro en Morissette met een heerlijke maaltijd gastvrij verzorgd.
Vandaag een korte dag (14,5 km). We zien San Gimignano al in de verte op een berg liggen. Om 12 uur lopen we de oude stad in en vinden het klooster waar we gaan overnachten. Herman en de vriendelijke non die ons ontvangt spreken beiden Frans. Dus dat is geregeld.
San Gimignato is een van de steden waar de edelen in de 16e eeuw een wedstrijdje torens bouwen hielden. De torens waren vierkant en zonder versiering. Ze hadden dan ook geen andere functie dan wie de hoogste kon bouwen. Ooit stonden er wel 20. Nu zijn er nog 7 over. Het maakt de stad wel bijzonder.
Onderweg lopen we langs een wijnboer. De most wordt onder hoge druk uit de druiven uitgeperst. Het restant ligt in hopen op de grond.
Routine
De tocht heeft ook een zekere routine (maar geen sleur). 5h30 wekker, opstaan, ontbijten, 6h30 op weg (het is dan net aan het schemeren) , 7 uur koffie en croissant in het eerste dorp (de bars zijn hier al om 7 uur open). 9h30 rustpauze. 12 uur lunch, 14h30 rustpauze, 16h30 inchecken, douchen en kleren wassen, 17 uur bier drinken en nagenieten van de wandeling, 18 uur blog bijwerken, emails en WhatsApp checken, 19h30 diner, 21 uur naar bed.
